AMERİKAN KİŞİSİ
ABD Amerikan kişilerini dünya üzerinde elde ettiği tüm gelirleri yönünden vergilendirmektedir. Aşağıdaki kişi ve kurumlar Amerikan kişisi kabul edilmektedir:
1. Amerikan vatandaşları
2. Amerika’da yaşıyor kabul edilen kişiler
3. Amerikan şirketleri (corporations). Bazı ülkelerin kanunları şirketlerin genel müdürlüklerinin veya yönetim merkezlerinin bulunduğu yere göre, şirketin hangi ülke şirketi olduğunu belirlese de, Amerikan kanunları açısından ABD’nin 50 eyaleti ve District of Columbia’da kurulmuş her şirket Amerikan şirketidir.
4. Amerikan ortaklıkları (partnerships). ABD’nin 50 eyaleti ve District of Columbia’da kurulmuş ortaklıklar.
5. Amerikan miras kurumları.
6. Amerikan mahkemelerinin denetimi altındaki ve Amerikan kişilerinin varlıklarını kontrol ettiği vakıflar.
Amerika’da yaşıyor kabul edilmek
Türk vatandaşları herhangi bir yıl içerisinde green card sahibi olması veya ABD’de yaşıyor kabul edilmeye yetecek kadar sürede ABD’de bulunması (substantial presence) hallerinde ABD’de yaşıyor ve dolayısıyla Amerikan kişisi olarak kabul edilmektedir. Substantial presence testi sonucunda ABD’de yaşıyor kabul edilmek için, bir kişinin belirli bir sene içerisinde 183 gün veya daha fazla ABD’de bulunması gerekmektedir. Bu durumun dayanağı, bir yıl içerisinde 6 aydan fazla ABD’de bulunan kişilerin, ABD’ye diğer ülkelere göre daha güçlü bağlarla bağlı sayılacağı görüşüdür.
Yabancı ülke vatandaşları belirli bir sene içerisinde 183 günden daha az ABD’de bulunmaları halinde de ABD’de yaşıyor kabul edilebilmektedir.Subtantial presence testinin değişik bir durumu olan bu kurala göre, bir kişi herhangi bir yıl içerisinde 183 günden daha az ABD’de bulunsa dahi, son üç yıl içerisinde toplam ABD’de bulunma süresi 183 gün veya daha fazla ise, Amerika’da yaşıyor kabul edilebilmektedir. Son yıl içerisinde ABD’de bulunulan sürelerin tamamı, bir önceki yıl içerisinde ABD’de bulunulan sürelerin 1/3’ü ve iki önceki yıl içerisinde ABD’de bulunulan sürelerin 1/6’sı toplanarak hesaplanan süre 183 gün veya daha fazla ise söz konusu kişi ABD’de yaşıyor kabul edilmektedir. Ayrıca, söz konusu kişinin son yıl içerisinde en az 31 gün ABD’de bulunması gerekmektedir.
Örneğin, A kişisi 2008, 2009 ve 2010 yılları içerisinde 120’şer gün ABD’de bulunsun. Bu durumda, 2010 yılı içerisinde 183 günden daha az ABD’de bulunmasına rağmen, bu yıl içerisinde 31 gün ve daha fazla ABD’de bulunduğu için geçmiş yıllarda ABD’de bulunduğu sürelere de bakmak gerekmektedir. Buna göre:
• 2010: 120*1=120
• 2009: 120*1/3=40
• 2008: 120*1/6=20
A kişisi, üç yıllık süre içerisinde 120+40+20=180 gün ABD’de bulunmuştur ve Amerika’da yaşıyor kabul edilmemektedir.
Bu teste göre bir kişi üç sene boyunca her sene 122 gün ABD’de bulunursa, ABD’de yaşıyor kabul edilmekte ve dolayısıyla Amerikan kişisi sayılmaktadır. Bu durumda da tüm dünya üzerindeki gelirleri üzerinden ABD’ye vergi vermek ve vergi formu göndermek zorundadır.
Bu haksız durumun önüne geçmek amacıyla, bazı özel durumlarda, söz konusu kişilerin ABD’de yaşıyor kabul edilmeyeceği kuralı getirilmiştir. Buna göre, söz konusu kişilerin yabancı bir ülkede bulunan iş’leri dolayısıyla yabancı bir ülkeye vergi vermek zorunda olmaları ve yabancı ülkeye ABD’ye olduğundan daha güçlü bağlarla bağlı olmaları gerekmektedir. Daha güçlü bağların olduğunun ispatı için kişinin ailesinin bulunduğu yer, kişinin kalıcı olarak yaşadığı yer, eşyalarının bulunduğu yer, kişinin kültürel ve sosyal ilişkilerinin bulunduğu yer gibi pek çok duruma bakılmaktadır.