NOT: Aşağıda açıklanan kurallar green card sahibi olmayan veya Amerika’da yaşıyor kabul edilmeyen Türk vatandaşları açısından geçerlidir.
AMERİKAN VERGİ SİSTEMİ – YABANCILAR
Kısaca ve basitçe, Amerikan vergi sistemi yabancılar açısından iki farklı sistem kullanır:
1- Amerika’da ticaret yapıyor kabul edilen kişilerin bu ticaret sonucu elde ettikleri gelirleri, Amerikan kişilerine uygulanan vergi kurallarına tabidir. Buna göre, artan oranlı vergi sistemi kullanılır ve giderlerin düşülmesine izin verilir. Amerika’da ticaret yaptığı kabul edilen Türk vatandaşları bir sonraki yıl 15 Nisan’a kadar Form 1040-NR doldurmak ve IRS’e göndermekle yükümlüdür. Vergi formu gönderme yükümlülüğü, yabancıların herhangi bir ticari geliri olmasa, hiçbir Amerikan kaynaklı geliri olmasa veya tüm geliri çifte vergi anlaşması yolu ile vergiden muaf olsa dahi geçerlidir.
2- Amerika’da ticaret yaptığı kabul edilmeyen kişilerin Amerikan kaynaklı gelirleri %30 sabit stopaj vergisine tabidir. Bu oran çifte vergi anlaşmaları ile azalabilir. Burada en önemli husus elde edilen gelirin Amerikan kaynaklı olup olmadığının tespitidir. Amerika’da ticaret yapmayan kişiler eğer ödedikleri vergi toplam vergi yükümlülüklerini karşılamamışsa veya ödedikleri fazla verginin iadesi amacıyla ertesi yıl 15 Nisan itibariyle Form 1040-NR göndermek zorundadır. Ödemesi gereken verginin tamamı stopaj (withholding tax) yolu ile kesilmiş, ödenmiş kişilerin vergi formu göndermesi gerekmemektedir.
Bu iki genel sistem pek çok istisna ve ayrıntı barındırmaktadır. Aşağıda bu kuralları ve gönderilmesi gereken vergi formlarını genel hatlarıyla açıkladık.
YABANCI KİŞİLER
Amerikan kişisi olarak kabul edilmeyen Türk vatandaşları, Amerika’da gelir elde etmeleri halinde, yani Amerika ile ekonomik bir bağ kurmaları halinde, ABD vergi kurallarına ve dolayısıyla Amerikan vergisine tabi olacaklardır. Amerikan vergisine tabi olabilecek bu tarz kişilere örnek vermek gerekirse:
• Amerika’da kısa süreli çalışanlar;
• Amerika’da ticari gelir elde eden kişiler;
• Amerika’da yatırım geliri elde eden kişiler;
• Work and travel öğrencileri;
• Serbest meslek sahipleri;
• Sanatçılar.
AMERİKA’DA TİCARET YAPIYOR SAYILMAK
Amerika’da ticari faaliyetlerden gelir elde ediyor kabul edilmeniz için öncelikle Amerika’da ticaret yapıyor sayılmanız gerekir. Başka bir deyişle, önce Amerika’da ticaret yapıyor olarak kabul edilmeniz gerekmektedir. Amerika’da ticaret yapıyor sayılmanız sizin faaliyetlerinizin içeriğine bağlıdır.
Ticari gelirler Amerikan vatandaşları ve firmalarına uygulanan kurallara tabidir. Artan oranlı olarak vergilendirilir ve ticari faaliyetler için gerçekleştirilen giderleri gelirlerden düşebilme olanağı vardır.
Aşağıdaki faaliyetler Amerika’da ticaret yapıldığı sonucunu doğurur:
1- Amerika’da gerçekleştirilen hizmetlerden elde edilen ücret, maaş, benzeri gelirler ve serbest meslek gelirleri genellikle Amerika’da ticaret yapılması sonucunu doğurur. Ancak, yukarıda açıkladığımız gibi yabancı işverenlerin çalışanları ABD’de 90 günden az kalmaları ve $3,000’dan az ücret elde etmeleri halinde vergiden muaftır. Bu şartların herhangi birinin gerçekleşmemesi halinde, kişi Amerika’da ticaret yapıyor olarak kabul edilmektedir.
2- F, J, M veya Q türü vizelerle geçici bir süre ABD’de bulunan öğrenci ve stajyerler Amerika’da ticaret yapıyor gibi varsayılmaktadır. Work and travel öğrencileri de bu kural neticesinde Amerika’da Amerikan kaynaklı gelir elde ediyor olarak kabul edilirler. Bu yüzden de vergi yükümlülükleri doğmaktadır.
3- Amerika’da sahip olduğunuz ve çalıştırdığınız işleriniz dolayısıyla ticaret yapıyor kabul edilirsiniz. Bu kuralın istisnalarını öğrenmek için bize danışınız.
4- Amerika’da ticaret yaptığı kabul edilen ortaklıkların (partnerships) sahipleri veya ortakları da Amerika’da ticaret yapıyor kabul edilmektedir.
Amerika’da ticaret yaptığınızın kabul edilmesi halinde bazı yatırım gelirleri haricindeki tüm gelirleriniz, giderleriniz, kar ve zararlarınız Amerika’daki bir ticarete bağlı olarak elde edilmiş kabul edilmektedir.
Ancak, Amerikan vergi kurallarına göre Amerika’da ticaret yapıyor sayılmanız durumunda dahi, çifte vergi anlaşmalarında yer alan işyeri kuralına uyan bir işyerinizin bulunmaması halinde Amerika’da ticaret yapıyor kabul edilmezsiniz. Çifte vergi anlaşması bölümümüze göz atmanızı tavsiye ederiz. Bu kurala göre, Türkiye-ABD çifte vergi anlaşmasında yer alan işyeri şartlarını taşımayan varlıklardan elde edilen ticari karlar, vergiye tabi değildir. Ancak, vergi formu gönderme yükümlülüğü devam etmektedir.
İŞYERİ (Permanent establishment):
Türkiye-ABD çifte vergi anlaşması işyerini bir teşebbüsün işlerinin kısmen veya tamamen yürütüldüğü, işe ilişkin sabit bir yer olarak tanımlamaktadır. İşyeri sayılan durumlar:
• Yönetim yeri;
• Şube;
• Ofis ve büro;
• Fabrika;
• Atölye;
• Maden ocağı;
• 6 ayı aşkın süre ile sahip olunan inşaat şantiyesi’dir.
İşyeri sayılmayan yerlere ise:
• Depolama, sergileme ve teslim amacıyla kullanılan depolar;
• Ticari malların sadece başka bir işletme tarafından imal edilmesi amacıyla tutulması;
• Sabit bir yerin sadece mal satın alımı, bilgi toplama veya hazırlık veya yardımcı başka faaliyetlerin yapılması amacıyla elde tutulması örnek olarak verilebilir.
Sabit bir yerin işyeri sayılıp sayılmaması burada yapılan faaliyetlerin niteliğine bağlıdır.
Aracı kullanılarak yapılan ticari faaliyetler işyerine sahip olunduğu anlamına gelmeyebilir. Ayrıca, Amerika’da bir şirketin hisselerine sahip olmak, bu şirket aracılığıyla işyeri sahibi olunduğu anlamına gelmemektedir.
Çalışanların Amerika’da sizin veya şirketinizin adına yaptığı satışlardan dolayı, işyerine sahip kabul edilirsiniz. Burada önemli husus, satış sözleşmesinin nerede yapıldığıdır. Ancak, eğer, çalışanınız işyeri sayılmayan sabit bir yerde, işyeri sayılmayan yerlerde yapılan faaliyetlerde bulunuyorsa işyeriniz bulunmadığı kabul edilebilir.
ABD’de işyeri’ne (permanent establishment) sahip olup olmadığınızın analizi veya tespiti ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
AMERİKAN KAYNAKLI YATIRIM GELİRLERİ
Amerika’da ticaret yapıyor sayılmamanız halinde, elde ettiğiniz Amerikan kaynaklı gelirlerden ticari olmayanları yatırım geliri olarak kabul edilir. Aşağıdaki gelirler Amerika’daki yatırım gelirlerine örnek olarak verilebilir:
• Faiz (Interest)
• Kar payı (Dividend)
• Kira (Rent)
• Ücret ve maaşlar (Compensation for services)
• Burslar (Scholarships)
• Royaltiler, hak bedelleri (Royalties)
• Diğer benzer gelirler
Yatırım gelirleri %30 oranında sabit stopaj vergisine tabidir. Ayrıca, giderlerin düşülmesine izin verilmemektedir. Ancak, çifte vergi anlaşmaları bu oranı azaltabilmektedir. Örneğin, Türkiye-ABD çifte vergi anlaşmasına göre faiz gelirleri %15 oranında vergilendirilmektedir. Türkiye-ABD çifte vergi anlaşması’nın Amerikan vergisi açısından getirdiği düzenlemeler için tıklayınız.
Gayrimenkuller üzerinden alınan stopaj vergisi miktarı %10’dur. Ancak, gayrimenkuller Amerika’da ticaret yapılıyor olarak değerlendirilmektedir.Bu konuda gayrimenkulleri açıkladığımız bölümümüze göz atabilirsiniz.
Müşterilerimizden farkına vardığımız bir duruma göre, Türk vatandaşları, Türk yatırımcılar gerektiğinden fazla yatırım geliri vergisi vermekte. ABD kaynaklı yatırım gelirlerinde, Türk’lerin hesaplarının bulunduğu banka veya aracı kurumlar, Form W-8BEN istemektedir. W-8BEN vergi iadesi bölümümüzün yatırımcılar kısmında açıkladığımız gibi, Türklerin yabancı statülerini belirtmesinin yanı sıra Türkiye-ABD çifte vergi anlaşmasının getirdiği indirimlerden de yararlanılmasını sağlayan formdur.
Ancak, aslında daha düşük oranlı vergi kesilmesi gerekirken müşterilerimiz gerekli bölümü doldurmadıkları için %30 otomatik vergi kesilmektedir.
Bu yüzden, gerektiğinden fazla vergi ödemek yerine, W-8BEN formunu dikkatli ve özenli bir şekilde doldurmanızı öneririz. Eğer, bize sormak istediğiniz bir durum olursa, çekinmeden danışabilirsiniz.
HANGİ DURUMDA GELİRİNİZ AMERİKAN KAYNAKLI SAYILIR
Amerika’da gelir elde edilip edilmediği, gelirin Amerikan kaynaklı olmasına bağlıdır. Aşağıda çeşitli gelir türlerine göre hangi durumlarda Amerikan kaynaklı olacağı açıklanmaktadır.
1- Faiz gelirleri: Faiz gelirlerinin kaynaği ödemeyi yapan kişinin yaşadığı veya bulunduğu yere göre belirlenir. Ödemenin nasıl veya nerede yapıldığına bakılmamaktadır. Aşağıdakiler Amerikan kaynaklı faiz gelirleridir:
• Amerikan kişileri ve şirketlerinin tahvil, bono ve diğer faiz ödeme yükümlülüğü yaratan borçlarından alınan faizler;
• Amerikan ortaklıkları tarafından ödenen faizler;
• Amerika’da ticari gelir elde eden yabancı şirket veya ortaklıkların ödediği faizler;
• Original issue discount (indirimli alınan tahviller);
• Federal ve eyalet hükümetlerinden elde edilen faiz gelirleri.
2- Dividend (Kar payı, temettü) gelirleri: Amerikan şirketlerinin (corporations) ödediği kar payları Amerikan kaynaklıdır.
3- Kira gelirleri: Kira gelirleri, gayrimenkul ve menkul varlığın bulunduğu yere göre sınıflanmaktadır. Buna göre, Amerika’da bulunan varlıklardan elde edilen kira gelirleri Amerikan kaynaklıdır.
4- Royalty (gayri maddi hak bedelleri) gelirleri: Doğal kaynaklardan elde edilen royalty gelirleri, varlığın bulunduğu yere göre sınıflanmaktadır. Patent veya copyright gibi royalty gelirleri ise varlıkların kullanıldığı yere göre sınıflanmaktadır. Buna göre, Amerika’da kullanılan bir patentten elde edilen gelir Amerikan kaynaklıdır.
5- Ticari malların satışından elde edilen gelirler: Ticari mallar üretilmemişse, gelirin kaynağı ticari malın satıldığı yerdir. Buna göre, Amerika’da satılan ticari mallardan elde edilen gelir, Amerikan kaynaklıdır. Ancak, ticari mallar üretilmişse, gelir Amerikan ve yabancı kaynaklı olmak üzere dağıtıma tabi tutulmaktadır.
6- Gayrimenkullerin satışından elde edilen gelirler: Bu tarz gelirler, gayrimenkulun bulunduğu yere göre sınıflanmaktadır. Buna göre, ABD’de bulunan gayrimenkullerin satışından elde edilen gelirler Amerikan kaynaklıdır.
7- Gayrimenkul dışında kalan varlıkların satışından elde edilen gelirler: Gayrimenkul dışında kalan varlıkların, kişisel eşyalar dahil, satışından elde edilen gelirler, satıcının hangi ülkenin vergi kanunlarına bağlı olduğuna göre belirlenmektedir.
8- Ücret ve maaşlar: Ücret, maaş ve benzeri gelirler hizmetin gerçekleştirildiği yere göre sınıflanmaktadır. Buna göre, Amerika’da elde edilen ücret, maaş ve benzeri gelirler Amerikan kaynaklıdır. Belirli bir süre için hizmetlerinizi gerçekleştirdiğiniz yer ABD ise, Amerika’da geçirdiğiniz süreye tekabül eden ücret, maaş ve benzeri gelirleriniz Amerikan kaynaklıdır.
9- Serbest meslek gelirleri: Serbest meslek gelirleri de hizmetin gerçekleştirildiği yere göre sınıflanmaktadır. Ancak, gelirin Amerikan kaynaklı olup olmadığının tespiti sizin durumunuza, şartlara ve diğer bazı özel koşullara bağlıdır.
10- Burs ve ödüller: Burs ve ödüllerin kaynağı, burs veya ödülü veren kişi veya kurumun bulunduğu yere göre belirlenmektedir.
GELİR SAYILMAYAN DURUMLAR
Aşağıdaki gelir türleri, Amerikan kaynaklı olsalar dahi gelir olarak kabul edilmezler ve Amerika’ya vergi ödeme yükümlülüğü doğurmazlar:
• Bankalarda bulunan hesaplardan elde edilen faiz gelirleri;
• Portföy faizleri. Portföy faizi terimi yabancı yatırımcıların Amerikan kaynaklı borç yükümlülüklerinden elde ettikleri faiz gelirleri için kullanılmaktadır. Örneğin, Amerikan tahvillerinden elde edeceğiniz faiz gelirleri stopaja tabi değildir. Amerika’daki alacak senetlerinizden elde ettiğiniz faiz gelirleri de aynı şekilde stopaja tabi değildir. Ancak, hisselerinin %10’undan fazlasına sahip olduğunuz şirketlerden elde ettiğiniz faiz gelirleri stopaja tabidir.
• Eyalet bonolarından elde edilen faiz gelirleri;
• Bazı yatırım fonlarından elde edilen faiz tabanlı kar payları;
• Bazı kısa vadeli menkul sermaye satış kazançları;
• Yabancı işverenler için çalışan kişiler, eğer ABD’de 90 günden fazla kalmamışsa ve $3,000’dan fazla kazanmamışsa, vergiden muaftır. Ancak, bu rakamın üzerinde elde edilen tüm gelirler, Amerika’da yapılan ticaretten elde edilmiş gibi değerlendirilmektedir. Ayrıca, yabancı işverenlerin Amerika’da ticaret yapıyor sayılmaması gerekmektedir.
• Çifte vergi anlaşmaları ile vergiden muaf tutulmuş gelirler;
• Yaşadığınız evi satmanız durumunda, $250,000’a kadar elde edilen kar vergiden muaftır;
• Diğer bazı durumlar.
Burada açıklanan bilgiler ile ilgili sormak istediğiniz veya merak ettiğiniz konular ile ilgili bize danışabilirsiniz. Her kişinin durumu kendisine özgüdür. Burada açıklanan kurallar tamamen genel kapsamlıdır. Durumunuzun detaylı incelenmesi ve analizi gerekebilir. Bu yüzden bizimle iletişime geçmenizi öneririz.